Vijf vragen aan Bartjan Zoetmulder: 'NOB viert 65e verjaardag en kijkt naar toekomst'

Dinsdag 18 juni vierde de NOB in het Beatrix-theater in Utrecht haar 65^e verjaardag. In de ochtend was het tijd voor de jaarlijkse Algemene ledenvergadering (ALV); ’s middags vond het drukbezochte lustrumcongres plaats. Voorzitter Bartjan Zoetmulder blikt terug.  

Een geslaagde dag?
‘Zonder meer. Het congres trok maar liefst zevenhonderd leden. Ruim zestig procent daarvan behoorde tot de categorie “jonge adviseurs”, met één tot vijf jaar werkervaring. Dat element – veel aandacht voor de jeugd – had de lustrumcongrescommissie bewust in het programma gebracht. De NOB wil de jongeren betrekken in de koers voor de komende jaren. Naast belangenbehartiger van onze cliënten – wat altijd onze belangrijkste taak zal blijven – zijn we een zeer actieve stakeholder in het maatschappelijk debat over belastingen. We moeten ons goed bewust zijn van de manier waarop we onze boodschap presenteren. Op het congres kregen de jongeren al volop gelegenheid om daarover hun gedachten te delen.’

Je sprak ook je lustrumrede uit. Wat waren daarin de belangrijkste elementen?
‘Ik heb natuurlijk teruggekeken; een 65-jarige heeft nu eenmaal veel te vertellen. De NOB werd opgericht op 6 november 1954, maar is lange tijd een klein clubje gebleven. Pas in 1966 meldde zich het 100^e lid. De grote groei begon in de jaren tachtig en zette zich door in de jaren negentig. Bij de eeuwwisseling hadden we 3000 leden. Nu, in 2019, zijn het er ruim 5200. In mijn rede heb ik verder laten zien dat de NOB sinds eind jaren zeventig een enorm moderniserings- en professionaliseringsproces heeft doorgemaakt. Het resultaat: anno 2019 zijn we een volwassen beroepsorganisatie, die met beide benen in de maatschappij staat.’

De lustrumrede is te downloaden op de NOB-website.

Er was ook veel aandacht voor de Code of Conduct en dan met name voor de ‘eer en waardigheid van het beroep’ zoals die in artikel 1 worden genoemd. Blijven die leidend in de beroepsuitoefening?
‘Ja, dat is de basis. Met onze Code of Conduct – maar ook met onze opleidingen en ons tuchtrecht – werken we al vele jaren aan het invullen van onze kernwaarden: kwaliteit, integriteit en onafhankelijkheid. De Code of Conduct wordt regelmatig aangepast aan de maatschappelijke ontwikkelingen. Voor de komende jaren heeft het bestuur daarvoor een roadmap opgesteld, die we in de ALV van 18 juni hebben besproken. We streven ernaar om de komende tijd een verdere uitwerking van de regels te presenteren. Dan gaat het onder meer over de vraag hoe onze leden bij het adviseren van cliënten maatschappelijke ontwikkelingen in aanmerking moeten nemen. In wezen stond de Tax Governance Code voor bedrijven en hun adviseurs die staatssecretaris Snel onlangs voorstelde al langer op de NOB-agenda.

Een ander onderwerp waarover zowel in de ALV als op het congres veel gepraat werd was het gezamenlijke periodieke onderzoek van NOB en RB naar de vraag hoe hun leden denken over het functioneren van de Belastingdienst. De resultaten stemden niet bepaald vrolijk?   
‘Nee, de uitkomst was behoorlijk kritisch. Om één punt te noemen: de bereikbaarheid en de toegankelijkheid van de Belastingdienst zijn nog altijd niet op het niveau dat anno 2019 verwacht mag worden. Ik heb samen met Fons Overwater, voorzitter van het RB, het rapport aangeboden aan Jaap Uijlenbroek, directeur-generaal van de Belastingdienst. Onze boodschap was dat zij veel meer in IT-infrastructuur en personeel moeten investeren. Hij was zonder meer geïnteresseerd in onze bevindingen, maar kon niets anders doen dan zich ambtelijk opstellen: hij wil wel zaken verbeteren, maar de middelen ontbreken hem. De politiek is dus aan zet. Dit was het vierde onderzoek; het eerste stamt uit 2011. Een verschil met de eerdere was dat we het rapport niet slechts overhandigden, maar dat we nu bewust de publiciteit hebben gezocht. Wij vonden dat nodig omdat 3.000 belastingadviseurs vinden dat de situatie er per saldo maar niet op vooruitgaat. Het verschil was te merken: op de dag van de ALV en het congres besteedden verschillende kranten, zoals De Telegraaf en Het Financieele Dagblad ruim aandacht aan het onderzoek.’       

Het persbericht over het onderzoek is te downloaden op de website. Daarin staat een link naar de samenvatting van de onderzoeksresultaten.       

Is er één overheersende gedachte die je aan de ALV en het lustrumcongres hebt overgehouden?
‘Ja, dat het vak ongelooflijk snel aan het veranderen is en steeds meer niet-fiscalisten een oordeel over ons hebben. Het wordt heel interessant om te zien waar we over een paar jaar staan en welke bijdrage de NOB aan dat proces zal leveren. Een andere uitdaging is dat we binnen de NOB steeds meer adviseurs krijgen die niet de traditionele vooropleiding – fiscaal recht of fiscale economie – hebben, maar die wel meedraaien in de fiscale advisering. Deels zijn het IT’ers, deels hebben ze hun basis in aanpalende rechtsgebieden. Punt is: ze moeten allemaal goed en effectief met elkaar kunnen samenwerken. Een hele opgave en ook relevant voor de koers van de NOB. Ik verwijs graag naar het recente interview daarover met adviseur Marije Staman in Orde van juni.’

Het juni-nummer van Orde is te downloaden op de website.